Ekonomi:

1992-1993 yıllarında Gürcistan ile yer alan savaş 13 milyar dolarlık hasar verdi. 2000 yılına kadar Abhazya BDT tarafından ekonomik ambargo altında bulunuyordu, ancak 2000 senesinde  ambargo kaldırıldıktan  sonra Abhazyanın ekonomisi gelişme yönünde ilk adımları atmaya başladı.

2008 de Abhazya Cumhuriyetin bağımsızlığının tanınması, Abhazyanın ekonomisi için çok büyük bir adım oldu ve hızla, güvenle büyümeye başladı. Bugün, Abhazya ekonomisinin sürdürülebilir ve istikrarlı bir ekonomik büyüme ve gelişme içerisinde olduğunu söyleyebiliriz. Genel sektörler:  ulaşım, iletişim, sanayi, inşaat, ticaret, enerji sektörleridir.

Gayri safi yurtiçi hasıla: 22.6 milyar rub

Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla: 83 201 rub

Bankalar:

2010 Abhazya Cumhuriyeti bankacılık sistemi Abhazya Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Birikim Bankası da dâhil 15 ticari banka ve 7 ticari banka şubesi (Karadeniz Geliştirme Bankasının bir şubesi, Birikim Bankasının 6 şubesi) oluşturmaktadır. Merkez Bankası 2009 yılında, bankacılık sisteminin istikrarlı bir şekilde işlevini yerine getirmiş, likide standartlarının ve sermaye yeterliğinin gerçekleşmesini sağlamak için kredi kuruluşlarının kontrolünün sıkılaştırarak gerekli önlemleri almıştır. Kesinti miktarının azaltılması, zorunlu rezervin mevduat miktarlarının geri ödenmesi, istikrar kredisinin sağlanması, likidite’yi desteklemek için Merkez Bankası tarafından alınan önlemlerden sadece birkaçıdır. Böylelikle, Merkez Bankası’nın uyguladığı yöntemler sayesinde para sisteminin devamlı işlemesi, kredilerin artırılması, para arzının genişletilmesi mümkün olmuştur. 2009 yılı sonlarına doğru tüm bankalar esas sermayelerini belirtilen miktarda gerçekleştirmişlerdir.

Bugün Abhazya Cumhuriyeti’nin bankacılık sistemi, sanayi işletmelerine kredi işlemleri ile özel firmalar ve tüzel kişilere hizmet vermekte ve uluslararası finansal işlemleri sürdürülmektedir.

2009 yılında Merkez Bankası yabancı bankalarda hesap açtırma ve hizmet verilmesine ilişkin uluslararası işbirliği yapmıştır. Merkez Bankası, uluslararası para transferleri Moskova Bankası Soçi şubesi aracılığıyla Ruble, ABD doları ve EURO para birimleriyle yapmaktadır.

2009 yılında Rusya Federasyonu’ndan gelen uluslararası denetim grupları tarafından Merkez Bankasının 2009 yılı yıllık raporunun denetimi ilk kez yapılmıştır. Denetimin yapılmasının nedeni Merkez Bankasının finansal raporunun doğruluğunun kanıtlanmasıydı. Bu durum, Merkez Bankası ile uluslararası denetim grupları arasındaki işbirliğin ile, Merkez Bankası’ndan çıkan ve müşterileri olumlu yönde etkileyen raporlarda herhangi bir hatanın bulunmadığının ispatlamıştır.

Abhazya Cumhuriyeti’nin kredi kuruluşları, 2009 yılında hesap açtırma ve hizmet verilmesine ilişkin yaptıkları uluslararası işbirliğine uygun olarak Soçi başta olmak üzere, Rus ve Türk bankalarındaki hesapları aracılığıyla uluslararası para transferlerini Ruble, ABD doları ve Euro para birimleriyle yapmaktadır.

1 Ocak 2010 tarihine göre Merkez Bankası 13 kredi kuruluşunun Rusya’daki 12 yabancı bankada hesap açma izni vermiştir.

Devlet Bankalar: ‘ Abhazya milli bankası’, ‘Sberbank Abhazi’.

Ticari bankalar: ‘Amra Bank’, ‘Eşera’, ‘Suhum Bank’, ‘Garant Bank’, ‘Universal Bank’, ‘ Finasiviy invsetitsionniy Bank’, ‘Çernomorskiy bank razvitiya’, ‘Kibit Bank’.

Transport:

Karadeniz kıyısında Büyük Kafkaslar ve Kolhis Ovasının yamaçlarında yer alan, Abhazya Cumhuriyeti her yönden transit trafiği taşıyabilir, iki havaalanı ve üç deniz limanı vardır . Abhazya demiryolları , yenilenen karayolları ile stratejik önem taşımaktadır. Komşu  ülkeler için bu çok avantajlar sağlamaktadır, bu transit  koridoru kullanılarak bölge ticari trafiği ekonomik verimliliği arttırılması açısından önem taçımaktadır.

Demir yolları: Psoudan İngura kadar , ülkenin tüm çapından geçen demiryolu 221 km uzunluğu vardır. Düzenli olarak yük ve yolcu taşımacılığı, Suhum- Moskova hattında yapılmaktadır.

Karayolları: Karayolun uzunluğu- 187km, M27. Tüm yollar asfalt kaplanarak yenilenmiştir.

Hava limanları: Babuşara ve Bambora.

Babuşara- uluslararası havalimanıdır, Abhazyanın başkentinde, Suhumda yer alıyor. Uzun zaman atıl durumda bulunan havaalanı ama şimdi devletin desteği ile  yeniden yapılanmaktadır ve bu sene sonbaharda uçuş seferlerine açılması planlanmaktadır.

Babuşara yılın dört mevsiminde ve her türlü hava durumda uçak alabilen, A,2 sınıf havalimanıdır.

Bambora- Abhazyanın, Gudautada bölgesinde yer alan, Kafkasyanın en büyük ve askeri havalimanıdır. Kalkış ve iniş pistinin uzunluğu- 4km. Havaalanı her türlü savaş ve asker uçakları kabul edebilir.

Zemin havalanılar: Pshu, Pitsunda.

Deniz limanları: Suhum , Oçamçıra, Pitsunda.

Ana deniz limanı- Suhumdur. Yaklaşık 290 000 ton yük alabilir.

Suhum-Trabzon- 245km, Suhum- Istanbul- 1028km, Suhum-Samsun- 418km.

Enerji:

Abhazyanın ana enerji üretimi Hidroelektrik santralı İngur’dur. Enerjini çoğunluğu 60% Gürcistana ve kalanı 40% Abhazya kullanmaktadır. Santralın gücü-1370 milyonvat, yaklaşık 3,2milyar kw/h (potansieli  de yaklaşık 4,5 milyar kw/h.)

Enerji nakil hatları:

hatlar 220-110-35kw-916km

hatlar 10-0,4 kw-7,584 bin km

Abhazya Cumhuriyetin senelik genel enerji dengesi 1140milyon kw/h.

Fiyat: 1kw-30 kapik.

Yatırımlar:

Bugün Abhazya yatırım için cazip bir ülkedir ve bunun için tüm gerekli koşulları oluşturmaya devam etmektedir. Güvenlik, siyasi istikrarın, yatırımcının korunması, yatırım için uygun bir ortam için yasalar, iş geliştirme ve benimsenmesi için gerekli altyapının geliştirilmesi,Rusya pazarına olan yakınlığı ve gelişen ikili ilişkiler ,bölge ticaretlerinin gelişimi için transit koridor olması özellikleri Abhazya yı yatırıma çekici hale getirmektedir.

Son yıllarda Abhazyanın, Rusya ile ilişkileri  gelişmekte ve karşılıklı her alanda  işbirliği anlaşmaları imzalanmaktadır. Abhazyada üretilen ürünlerin Rusya Federasyonuna geçişlerinde gümrük ödemeleri belli kalemlerde kaldırılmış diğer kalemlerde de rakkamlar aşağı çekilmiştir.

Ayrıca Abhazyada yabancı yatırımcılar için çok avantajlı ‘Yabancı sermaye destek’ yasası var.

1.000.000 dolar ve üzerindeki yabancı kaynaklı yatırımlar, 3yıl %100 gelir ve kazanç vergilerden muaftır. 500.000 dolar ve üzerindeki yabancı kaynaklı yatırımlar, 3yıl %50 gelir ve kazanç vergilerden muaftır. 250.000 dolar ve üzeindeki yabancı kaynaklı yatırımlar, 3 yıl %25 gelir ve kazanç vegilerden muaftır.

Bu tür yatırımcılar Abhazya’ya getirecek oldukları üretime dayalı her türlü makine, araç-gereç ve hammadde tüm gümrük ödemelerinden muaftır.

Vergilendirme sistemi:

Abhazya Cumhuriyeti’nde oldukça liberal bir vergilendirme sistemi uygulanmaktadır; vatandaşların işbirliği anlaşması kapsamında ödedikleri gelir vergisinin gelir üzerindeki oranı %10, iş faaliyetlerinde ise %15’tir.

İşletmelerin, kuruluşların ve yabacı tüzel kişilerin net karlarından alınan vergi oranı %18’dir. Diğer faaliyet gösteren kurumlar için vergi oranı aşağıdaki gibidir: bankacılık-%25, sigortacılık – %20, aracılık işlemleri – %25’tir. Yabancı tüzel kişilerin ödedikleri gelir vergisi yabancı sermaye işletmelerin hissesi üzerinden %15’lik oran kullanılarak elde edilen kar payından hesaplanır.

Katma değer vergisi %10’dur. Orman, metal ve inşaat malzemeleri haricindeki ürünlerin ihracatı özel ve katma değer vergilerinden muaftır.

Toprak vergisi her sene Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu tarafından, Abhazya Cumhuriyeti Toprak İçin Ödemeler Kanunu’na göre belirlenmektedir. Ödeme oranları değişik faaliyetlere ve yerlere göre değişmektedir.

Toprak ilişkilerini denetleyen Vatandaşlık Kanunu’nun I.maddesinin 17. fıkrası ile Abhazya Cumhuriyeti Arazi Kanununa göre Abhazya Cumhuriyeti’ndeki tüm toprak devlete aittir. Gerçek ve tüzel kişiler arazilerin kullanma hakkına sahiptir (kiralama yoluyla). Arazilerin alım-satımı, bağışı ve rehini kesinlikle yasaktır.

Abhazya’ya getirilecek üretime dayalı her türlü makine, araç- gereç ve hammadde tüm gümrük ödemelerinden muaftır. Bunların dışında ödenen gümrük vergisi %2’dir.

Gümrük vergisioranı gümrükdeğerinin % 1’idir.

Abhazya Cumhuriyeti’nde yatırımı cazip kılan faktörlerden biri de elektrik maliyetlerinin ucuz olmasıdır. Ticari kuruluşlara 1kwt için 55 kapik.

Kaynak: http://www.tppra.org/tr/abkhazia