Tiflis’te üçlü zirve

Güney Kafkasya’da yakın işbirliği yapmaya karar veren Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan liderleri Tiflis’te buluştu. Liderlerin gündeminde Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ve Ukrayna’daki kriz de var.

Zirve toplantısı bir ilk niteliği de taşıyor ve gelenekselleştirilmesi hedefleniyor.

Bu çerçevede Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili’nin ev sahipliğinde 6 Mayıs 2014’de bir araya gelen Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in üç ülke arasındaki işbirliğini daha da ileri götürme kararlılığını vurgulamaları bekleniyor.

Liderler siyasi, ticari ve ekonomik alanda işbirliğinin arttırılması için görüş alışverişinde bulunacaklar.

Üç ülke, Dağlık Karabağ ile Abhazya ve Güney Osetya ihtilaflarının egemenlik, toprak bütünlüğü ve uluslararası tanınmış sınırların ihlal edilemezliği ilkeleri çerçevesinde çözülmesi gerektiğini düşünüyor.

Zirvedeki en önemli konulardan biri Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı.

Tiflis-Kars arası demiryolu yapım süreci, Türkiye kısmına göre biraz daha yavaş ilerledi. Bununla ilgili sorunlar projenin hızla bitmesi için en üst düzeyde ele alınıyor.

Ukrayna’daki kriz de konuşuldu

Üç ülkenin lideri bir de ortak basın toplantısı düzenledi. Gül, görüşmelerinde Ukrayna’da yaşanan krizin de gündeme geldiğini söyledi.

“Krizin bölgede güvenlik ve istikrarı etkilediği konusunda hemfikiriz. Ukrayna’nın toprak bütünlüğü noktasında ülkedeki krize bir çözüm bulunmalı. Ülkedeki anayasa reformu doğusuyla batısıyla tüm toplumu kucaklamalı, AGİT gözlem misyonunun rolünü de destekliyoruz. Kırım’daki Tatar Türklerinin durumunu hassasiyetle takip ettiğimizi de belirttim.”
Cumhurbaşkanı Gül ayrıca, toprak bütünlüğüne dikkat çekti.

“Bizim bütün arzumuz projelerle bölgedeki refahı ve ekonomik gelişmeyi arttırmaktır. Zirve boyunca bölgesel ve ulusal meseleleri de ele aldık, Gürcistan ve Azerbaycan’ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne olan güçlü desteğimizi yineledik. Bölgemizdeki ihtilafların toprak bütünlüğü ilkesi temelinde barışçıl yöntemlerle çözüme kavuşmasının önemini paylaştık.”
Azeri Cumhurbaşkanı Aliyev ise gündemdeki projelerin Avrupa’daki enerji güvenliğine katkısını vurguladı. “Gelecekte ülkelerimizin işbirliği sayesinde Avrupa’nın enerji güvenliğine katkıda bulunacağımızı düşünüyoruz. Boru hattı projeleri bizim başarılarımız olacak ve Avrupa’nın enerji güvenliğine katkıda bulunacak.” dedi.

“Dostluk ekonomide de kendini gösteriyor”

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ortak açıklamadan önce, Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan Üçlü Zirvesi’nin Milli Kütüphane’de yapılan ana oturumunun açılışında şu mesajları verdi:

“Esasen bu üç ülke arasında yoğun işbirliği mevcuttur. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının Gürcistan kısmının 2007’deki temel atma töreninde de üç ülke cumhurbaşkanları olarak birlikteydik.”

“Üç ülke olarak çok önemli projeler gerçekleştirdik. Bakü-Tiflis-Erzurum, Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Kars ve Trans Anadolu gibi bölgesel ve küresel ölçekte büyük projeleri bu üç ülke gerçekleştirdi. Güney Kafkasya’nın refahına katkıları uluslararası alanda da takdir edildi.”

“Kafkasya’nın yüksek dağlarını duvar olmaktan çıkardık, bir kapı, işbirliği alanı haline getirdik. Siyasi anlamda halklarımız birbirinin kardeşidir, dostudur. Bu dostluk ekonomik alanda da kendini göstermekte, biz de bu alanda katkı yapmak için en üst düzeyde görüşmeleri devam ettiriyoruz.”

Bölgesel işbirliği vurgusu

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, zirvede uluslararası güvenlik, enerji güvenliği ve bölgesel konuların gündeme geleceğini söyledi.

“Eminim bu zirvenin çok güzel sonuçları olacaktır. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin tarihte çok önemli bir yeri vardır. Karşılıklı ilişkilerimiz üst düzeyde devam etmektedir ve bugün Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan arasında gerçekleştirilecek bu üçlü zirve bölgemiz ve dünya için büyük önem taşımaktadır. Çünkü bizim işbirliğimizin temelinde ortak amaçlar vardır ve bunlar bölgesel değil küresel amaçlardır.”

Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili ise, bölgede başlattıkları girişimin öneminden bahsetti.

“Bizim işbirlğimiz hem üç ülke için hem de bölgede çok uzun soluklu yoğun ve sonuç odaklı, olumlu bir işbirliği. Bugünkü toplantı da bir kere daha bölgede başlattığımız girişimin önemini ortaya koyuyor.”

Gül’ün programı yoğun

Cumhurbaşkanı Gül, Gürcü mevkidaşı Margvelaşvili ve Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili ile ikili görüşmeler yapacak.
Gül, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya gelecek.

Türk ve Gürcü işadamlarının katılımıyla düzenlenecek İş Forumu’na katılacak.

Salı günü Tiflis’e gelen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili ile başkentin “eski şehir” diye anılan bölgesini gezdi.

Cumhurbaşkanı Gül’e, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan da eşlik ediyor.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da salı akşamı Tiflis’te olacak ve çarşamba günkü görüşmelere katılacak.

Dışişleri Bakanları da görüşmüştü

Üç ülkenin dışişleri bakanları da 19 Şubat 2014’de Azerbaycan’ın Gence kentinde bir araya gelmişti. Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ve Gürcistan Dışişleri Bakanı Maia Panjikidze üç ülke arasındaki insani ilişkileri geliştirme kararı almışlardı.

Bu çerçevede çevrenin korunması, kültür, bilim, sağlık, turizm ve spor gibi alanlarda da işbirliğini arttıracaklarını ilan etmişlerdi.
Dışişleri bakanları Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hattı gibi büyük çaplı enerji projelerinin başarılı bir şekilde uygulanmasının ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin inşasının en kısa sürede tamamlanmasının önemine işaret etmişlerdi.