“Abhazya’nın bağımsız olduğu gün ve an” Nazım Alpman

Abhazya’nın bağımsız olduğu gün ve an
28 Ağustos 2008 Perşembe

Kafkasya”nın tarih boyunca hiç düşmeyen ateşi yeniden harlardı.

Gürcistan”ın Güney Osetya operasyonu kendisine pahalıya mal oldu. Osetya”nın işini bitirecekken Abhazya”yı da külliyen kaybetti!

Gazetelerde “uzman” dış politika yazarları Rusya”nın Güney Osetya ile birlikte Abhazya”yı da işgal ettiğini yazıyorlar!

Oysa Abhazya 1992 yılının 22 Temmuz günü “bağımsızlık” kararı alarak Gürcistan”dan ayrıldığını ilan etti.

Abhazya”nın başkenti Sohum”daki parlamentonun o günkü bileşimi şöyleydi:

Toplam 65 milletvekilinin 28″i Abhaz, 11″i de Rus, Ermeni ve Rum milletvekillerinden oluşuyordu. Abhazya”da yaşayan nüfusun da çoğunluğunu oluşturan Gürcülerin 26 milletvekili, ayrılıkçı bir çizgiye giren Abhazya parlamentosunun oturumlarını protesto etmişlerdi.

O tarihte Abhazya”nın Cumhurbaşkanı olan Viladislav Ardzinba aynı zamanda Meclis Başkanı olarak da görev yapıyordu. Başbakan Baja Zarandiva ise Gürcüydü. O da parlamento oturumlarına katılmıyordu.

22 Temmuz günü Abhazya Parlamentosu sabah toplantı oturum 11.20″de Ardzinba”nın konuşmasıyla açıldı:

– Bir haftadır Gürcü milletvekillerinin gelmeleri için uğraşıyoruz ama burada bulunmalarını başaramadık. Önce ekonomik konuları görüşeceğiz, sonra da Gürcistan- Abhazya ilişkilerini irdeleyen kararlar alacağız.

Devlet ve Meclis Başkanı bir de uyarı yaptı:

-Günden biraz ağır. Ama toplantımızı 1.5 saatte bitirmek zorundayız. Çünkü öğlenden sonra Abhaz-Adıge Festivali”nin kapanışı var. Oraya da yetişmek durumundayız, sonra da tatile gireceğiz!

Festivale yetişme baskısıyla yapılacak bir parlamento toplantısında “çok önemli” hangi kararlar alınabilir ki?

Ama bu coğrafya Kafkasya ise bütün ölçüler değişir.

İlk konuşmayı Zurab Achba yaparak uzun bir geçmişle Abhazya-Gürcistan arasındaki tarihi ilişkileri anlattı. Sonra da Gürcistan ile yapılabilecek bir anlaşmanın metnini okudu.

Ardından önce 1978 tarihli Anayasa”nın kaldırılıp, yerine 1925 tarihli Abhazya Anayasası”nın kabul edilmesi oylandı. Oylama öncesinde bir Rus milletvekili söz alarak endişesini dile getirdi:

-Bu Anayasa”nın 1. maddesinde Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti”dir deniliyor. Bu Sovyet ve Sosyalist tanımlamalarını ne yapacağız? Sosyalizme geri mi dönüyoruz?

Ardzinba, kaygıları çok pratik bir şekilde ortadan kaldıran bilgiyi aktardı:

-Biz bağımsızlık için bu anayasa dönüyoruz. Buradaki işlevi kalmamış unsurları ayıklayıp, temizleyeceğiz.

Saat: 13.40″ta son oylama yapıldı, Abhazya Parlamentosu bağımsızlık kararını hazır bulunanların oy birliğiyle kabul etti. Sonra yeni bayrak için oylamaya geçildi. O da kabul edildi.

O an parlamento bayram yerine döndü. Herkes birbirine sarılıp kutluyordu. Birazdan dışardan silah sesleri geldi. Abhazlar bağımsızlık kararını geleneklerine uygun şekilde havaya ateş açarak kutluyorlardı.

Peki bu ayrıntıları nasıl aktarıyorum?

Çünkü o gün Ahbazya Parlamentosu”nda bulunan tek yabancı gazeteciydim. Yukarıdaki bilgileri de o gün kullandığım not defterime bakarak yazıyorum.

O gün parlamentonun arka sıralarında Mümtaz Shamba (Öztürk) ve Rauf Bijnao ile birlikte otururken şunları da notlamışım:

-Abhazya Cumhuriyeti”nin doğuşu ilan edildi. Ancak bu doğumun sancıları sonradan çıkacak gibi görünüyor. Çünkü böylesine önemli bir toplantıda 26 Gürcü milletvekilinin tamamı yer almadı!

Bu toplantının ardından Gürcü milletvekillerinin toplu olarak bulundukları büyük bir köşke gitmiştim. Gasviyani Akaki, Etteri Astemirova ve Cemal Kamagiri adlı milletvekilleriyle görüşmüştüm. Bana aynen şöyle demişlerdi:

-Bu karar Gürcistan”a müdahale hakkı tanımıştır!

Aradan üç hafta geçmeden Gürcistan Ordusu, Abhazya”ya girdi. Savaş bir yıl sürdü. Sonra santrançdaki “pata durum” oluştu. Abhazya”nın bağımsızlığını Rusya dahil hiç kimse tanımadı.

Abhazya”nın 22 Temmuz 1992″de aldığı bağımsızlık kararı aradan 16 yıl geçtikten sonra Rusya tarafından kabul edildi.

Yani Güney Osetya”daki gibi Rus Askerlerinin işgali vaziyeti Abhazya için söz konusu değil.

Bağımsızlık anının en yakın tanığı olarak paylaşmak istedim.

Nazım Alpman