Gürcistan-Abhazya Anlaşmazlığının Siyasi Çözümü İçin Önlemler Deklarasyonu

MOSKOVA PROTOKOLÜ

Gürcistan-Abhazya Anlaşmazlığının Siyasi Çözümü İçin Önlemler Deklarasyonu

(4 Nisan 1994)

1. Gürcistan-Abhazya anlaşmazlığının kapsamlı çözümü konusundaki görüşmelerin üçüncü turu Rusya Federasyonu’nun desteği ile Birleşmiş Milletler(BM), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) temsilcilerinin katılımlarıyla BM himayesinde 22-25 Şubat 1994 tarihlerinde Cenevre’de, 29-31 Mart 1994 tarihlerinde Moskova’da, 7-9 Mart 1994 tarihlerinde NewYork’ta gerçekleştirildi.

2. Görüşmeler, BM Güvenlik Konseyi’nin 9 Temmuz 1993-849, 6 Ağustos 1993-854, 24 Ağustos 1993-858, 19 Ekim 1993-876, 4 Kasım 1993-881, 22 Aralık 1993-892, 31 Ocak 1994-896, 4 Mart 1994-901 ve 25 Mart 1994-906 tarih ve sayılı kararlarına uygun olarak yürütülmüştür.

3. Bu deklarasyonu imzalamakla, taraflar bugünden itibaren kesin resmi bir ateşkese uymayı taahhüt eder ve ayrıca 13 Ocak 1994 tarihinde imzaladıkları bildiride ifade ettikleri gibi birbirlerine karşı kuvvet kullanma tehdidinde bulunmamaya ve kuvvet kullanmamaya dair bağlılıklarını teyit ettiler.

4. Taraflar, göçmenler ve yerlerinden edilmiş kişiler konusundaki ve bir kopyası bu deklarasyona eklenen dört taraflı bir anlaşmayı kabul ederek imzaladılar.

Bu anlaşma, göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin gözetiminde ve mevcut uluslararası anlaşmalara uygun olarak geri dönüşlerini sağlar.

Tarafların, BM Göçmenler Yüksek Komiserliği’nin, Rusya Federasyonu’nun ve gözlemci olarak AGİT temsilcilerinin de dahil olacağı özel bir komisyonun Nisan 1994 ortalarında Soçi’de çalışmalarına başlaması konusunda anlaştılar.

5. Taraflar, Barış Gücü Operasyonu’nun erken yerleştirilmesi ve 13 Ocak 1994 tarihindeki karar ile 1 Aralık 1993 tarihindeki mutabakat metninde belirtildiği gibi bir Rus askeri tümeninin BM Barış Gücü Kuvvetleri’ne katılması hususlarındaki taleplerini tekrar teyit ettiler.

Barış Gücü operasyonunun gerçekleştirilmesi, aynı zamanda göçmenlerin ve yerlerinden edilen kişilerin emin şekilde geri dönüşlerine katkıda  bulunacaktır.

Taraflar, Gürcistan’daki BM Gözlemci Heyeti’nin görev süresinin uzatılması için BM Güvenlik Konseyi’ne çağrıda bulundular.

6. Abhazya, kendi anayasasına ve yasalarına ve ulusal marşına, amblemi ve bayrağı gibi uygun devlet sembollerine sahip olacaktır.

7. Taraflar,bu konudaki herhangi bir anlaşmanın, kapsamlı çözümün bir parçası olacağı ve ancak anlaşmazlığa konu olan hususların nihai olarak çözümlenmesi için geçerlilik kazanacağı şeklindeki müşterek görüş üzerinde mutabakata vararak siyasal gücün dağılımını tartıştılar.

Bu aşamada, taraflar aşağıdaki sahalarda ortak hareket için kuvvetlerle ilgili olarak müşterek görüşe vardılar;

a) Dış politika ve dış ekonomik ilişkiler,

b) Sınır güvenlik ayarlamaları,

c) Gümrükler,

d) Enerji, ulaşım ve iletişim,

e) Ekoloji (çevre bilim)ve tabii afetlerin sonuçlarının giderilmesi,

f) Ulusal azınlıkların haklarının ve özgürlüklerinin insani ve sivil haklarını sağlamak.

8. Taraflar,kapsamlı bir çözüme ulaşmak için enerjik faaliyetlerini sürdürme konusunda uzlaşırlar.

Taraflar, uluslararası uzmanların, Rusya Federasyonu ve AGİT temsilcilerinin katılımı ile BM başkanlığı altında BM Güvenlik Konseyi kararlarını gözönüne alarak daimi şekilde çalışacak uygun bir komite kuracaktır.Bu organ, Moskova ve Cenevre’de rotasyonla bir araya gelecektir. İlk toplantı 19 Nisan 1994 tarihinde Cenevre’de gerçekleşecektir.

Bir hareket programı safhası yürütülecek ve devlet ve hukuk ilişkilerinin yeniden tesisi hususundaki öneriler genişletilecek, ayrıntılı bir şekilde hazırlanacaktır.

9. Taraflar, ölenlerin mezarlarının nakli ve kayıp kişilerin araştırılmasıyla bağlantılı olarak ek önlemler almaya karar verdiler.

10. Taraflar, savaş suçlarına uygulanabilir sısrlamalar, kural ve düzen bulunmaması gerçeği karşısında, uluslar arası ve ulusal kanunla tanımlanmış ciddi suçlar ve insanlık dışı eylemler ile savaş suçlarını araştırmak ve suçluları adalet önüne çıkarmak için çabalarını yoğunlaştırma konusunda anlaştılar.

Abhazya’daki barış sürecini baltalayarak çatışmalara sürüklemeye çalışan veya çalışacak kişiler sonradan değiştirilemez cezalarla cezalandırılacaklardır.

Gürcü Tarafı Adına                                                Abhaz Tarafı Adına

A.Kavkadze                                                                   S. Jinjolia

BM Adına                     Rusya Federasyonu Adına                AGİT Adına

E. Brunner                  B. Pastukhov                                V. Manno

4 Nisan 1994-Moskova